Zatrudnianie cudzoziemców na terenie Polski musi odbywać się według ściśle określonych reguł wynikających z obowiązujących przepisów. Szczególnie skomplikowana pod względem formalno-prawnym jest kwestia tego, jak zatrudniać np. zleceniobiorców i pracowników z Ukrainy, Białorusi, Gruzji czy Rosji (czyli obywateli tzw. państw trzecich).

Generalnie do legalnej pracy na obszarze RP obcokrajowca, niezbędny jest:

tytuł pobytowy uprawniający do wykonywania pracy (np. odpowiednia wiza lub zezwolenie na pobyt), za wyjątkiem przypadków przewidzianych w szczególnych regulacjach;
dokument dopuszczający go do polskiego rynku pracy czyli zezwolenie na pracę, zezwolenie na pracę sezonową, oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi lub zezwolenie na pobyt czasowy i pracę (nie dotyczy to obywateli państw UE/EOG i Szwajcarii oraz innych osób, które są zwolnione z obowiązku posiadania takich dokumentów na podstawie szczególnych przepisów).

Polecamy: Jak rozliczać i zatrudniać cudzoziemców w 2021

Legalny pobyt

Omawiając kwestie związane z legalnością przebywania na terenie RP należy podkreślić, iż inaczej zostały one unormowane w przypadku obywateli UE, EOG i Szwajcarii, a inaczej w przypadku obcokrajowców z innych krajów (z tzw. państw trzecich).

Sprawdź zasady zatrudniania obcokrajowców i legalizowania ich pobytu w PL w czasie pandemii: Legalny pobyt i zatrudnianie cudzoziemców w okresie epidemii koronawirusa COVID-19

Ci ostatni mają prawo do wjazdu na teren Polski na podstawie dokumentu podróży (którym najczęściej jest paszport) oraz dokument pobytowy (za wyjątkiem przypadków, w których obcokrajowiec uprawniony jest do tzw. ruchu bezwizowego).

Dokumenty poświadczające prawo pobytu w Polsce to:

polska wiza (z wyjątkiem wiz: turystycznej, wydawanej dla osób otrzymujących ochronę czasową lub przybywających do kraju ze względów humanitarnych albo z uwagi na zobowiązania międzynarodowe – art. 60 ust. 1 pkt 1, 22–23 ustawy z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach),

zezwolenie na pobyt czasowy (tzw. karty pobytu),

wiza innego państwa strefy Schengen,

dokument pobytowy wydany przez inne państwo strefy Schengen,

odcisk stempla w paszporcie lub innym dokumencie podróży, poświadczający:

- - złożenie prawidłowego wniosku o pobyt stały lub czasowy w Polsce (art. 108 ust. 1 pkt 2, art. 206 ust. 1 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach),

- - złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był uprawniony do wykonywania pracy na obszarze RP.

Ruch bezwizowy

Całkowity pobyt w strefie Schengen (w tym Polski) w ruchu bezwizowym czyli bez konieczności uzyskania wizy nie może przekroczyć 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu. Należy tu brać pod uwagę okres 180-dniowy poprzedzający każdy z dni pobytu na obszarze Schengen.

Z ruchu bezwizowego korzystać mogą obywatele m.in. Ukrainy, Gruzji i Mołdawii.

Ustalając okres pobytu w ruchu bezwizowym należy pamiętać, że:

dzień przekroczenia granicy przy wjeździe do strefy Schengen jest uważany za pierwszy dzień pobytu wliczany do limitu 90 dni;
dzień przekroczenia granicy przy wyjeździe jest uważany za ostatni dzień pobytu na terytorium Schengen;
180-dniowy okres jest „elastyczny” (nie jest z góry sztywno ustalony), gdyż oparty jest on na kalkulacji wstecz z uwzględnieniem każdego dnia pobytu (czy to w momencie wjazdu do strefy Schengen, jak i kontroli osób już przebywających w Schengen);
nieobecność przez nieprzerwany okres 90 dni w strefie Schengen zawsze uprawnia do nowego pobytu do 90 dni.

Sposób obliczania ww. 90 dni zaprezentowaliśmy w artykule: Jak liczyć 90 dni pobytu w strefie Schengen przy ruchu bezwizowym

W związku z epidemią koronawirusa, ustawodawca przewidział kilka czasowych modyfikacji reguł dotyczących kwestii legalności pobytu cudzoziemca w Polsce oraz legalizacji jego pracy. Szczegóły w tym zakresie przedstawiliśmy w artykule: Zmiany w legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców w związku z koronawirusem

Procedury zatrudniania obcokrajowców

Od początku 2018 r. w zakresie procedur zatrudniania cudzoziemców przewidziano m.in. następujące modyfikacje:

wprowadzono nowy typ zezwolenia na prace sezonowe, które uprawnia do pracy przez okres 9 miesięcy w roku kalendarzowym i jest płatne (30 zł);
w przypadku ubiegania się o ww. zezwolenie dla obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy nie ma konieczności uzyskania informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych;
zawężono procedurę oświadczeniową do prac, które nie będą objęte zezwoleniem na pracę sezonową;
wprowadzono przesłanki odmowy rejestracji oświadczenia oraz opłatę za oświadczenie w wysokości 30 zł;
ustanowiono obowiązek poinformowania powiatowego urzędu pracy (PUP) o podjęciu (najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy) lub niepodjęciu pracy przez cudzoziemca (w terminie 7 dni od daty rozpoczęcia pracy wskazanej w oświadczeniu);
doprecyzowano, iż przy zliczaniu okresów wykonywania pracy na podstawie oświadczenia pod uwagę będą brane okresy, na jakie oświadczenie zostało zarejestrowane.

Podkreślmy, że:

od 12 lutego 2018 r. zmieniono ustawę o cudzoziemcach dokonując istotnych modyfikacji procedur legalizacji pobytu obcokrajowców w Polsce;
od 1 lipca 2018 r. zlikwidowano obowiązek przeprowadzania tzw. testu rynku pracy przy zatrudnianiu obcokrajowców w 289 zawodach określonych przez resort pracy;
od 25 września 2018 r. zmieniono zakres / rodzaj prac, w przypadku których wydaje się zezwolenia na pracę sezonową,
od 27 kwietnia 2019 r. mamy nowe zasady przybywania do UE wykwalifikowanych cudzoziemców (naukowców, specjalistów, studentów i wolontariuszy).

Zatrudnianie cudzoziemców w 2020 r. w oparciu o oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy

Tzw. procedura oświadczeniowa dotyczy zatrudniania przy pracach, do wykonywania których nie jest wymagane zezwolenie sezonowe, na okres do 6 miesięcy w ciągu 12 miesięcy obywateli 6 państw: Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy. Podkreślmy, że przez 6 miesięcy powinniśmy rozumieć 180 dni, gdyż przepisy nie wymagają tu ciągłości wykonywania pracy przez cudzoziemca, a zgodnie art. 114 Kodeksu cywilnego, jeżeli termin jest oznaczony w miesiącach, a ciągłość terminu nie jest wymagana, miesiąc liczy się za dni trzydzieści – więcej w tym temacie w tekście: Jak liczyć okres 6 miesięcy wykonywania pracy przez cudzoziemca na oświadczeniu.

Procedura oświadczeniowa w 2020 r. krok po kroku:

Krok 1. Złożenie w przypadku konkretnego obcokrajowca przez zakład pracy oświadczenia w PUP właściwym ze względu na siedzibę lub miejsce pobytu stałego (siedziba dotyczy osób prawnych, a pobyt stały osób fizycznych) na wzorze określonym w załączniku nr 17 do rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 7 grudnia 2017 r. w sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca oraz wpisu oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń.

Pracodawca może również złożyć ww. oświadczenie poprzez stronę internetową www.praca.gov.pl (aby usprawnić rozpatrywanie wniosków, resort pracy aktywnie zachęca urzędy pracy do promowania wśród przedsiębiorców składania wniosków dotyczących zezwoleń na pracę oraz oświadczeń o powierzeniu pracy cudzoziemcowi poprzez portal praca.gov.pl).

Składając oświadczenie do rejestracji pracodawca musi przedstawić dowód dokonania wpłaty w wysokości 30 zł, oświadczenie o niekaralności, ważny dokument tożsamości, kopię wszystkich wypełnionych stron ważnego dokumentu podróży cudzoziemca lub kopię innego ważnego dokumentu tożsamości cudzoziemca, a jeżeli cudzoziemiec nie przebywa na terytorium RP – kopię stron dokumentu podróży z danymi osobowymi cudzoziemca.

Co ważne:

oświadczenia mogą być rejestrowane tylko w przypadku podklas PKD niewymienionych w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie podklas działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca. Oznacza to, że zarówno pracodawca musi prowadzić działalność danego rodzaju (nie-sezonową), jak i praca cudzoziemca musi być z nią ściśle związana;
jak pokazuje praktyka, obowiązek złożenia oświadczenia o byciu lub niebyciu karanym za wybrane przestępstwa lub wykroczenia, okazuje się po zmianach przepisów kłopotliwy. Zasadniczo obowiązek ten dotyczy właścicieli firm (w przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą) albo reprezentantów podmiotów zatrudniających (czyli wspólników w spółkach osobowych i zarządów w spółkach kapitałowych). Niestety problem w tym, że omawiane oświadczenie trzeba złożyć z osobna w przypadku każdego zatrudnianego obcokrajowca i nie można tu wyręczyć się pełnomocnikiem. Oznacza to, że oświadczenie o niekaralności musi być podpisane:
- przez właściciela firmy – w odniesieniu do osób fizycznych przyjmujących do pracy obcokrajowców, albo
- osobiście przez wspólnika lub członka zarządu – w przypadku podmiotów o statusie osoby prawnej powierzających wykonywanie pracy cudzoziemcowi.

Krok 2. Decyzja PUP odnośnie tego czy spełnione są warunki do wpisania oświadczenia o powierzeniu pracy do rejestru takich oświadczeń.

Wpisanie do ewidencji następuje w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania oświadczenia, chyba że prowadzone jest postępowanie wyjaśniające – wówczas wpisanie następuje do 30 dni.

PUP może wydać decyzję odmowną o wpisaniu oświadczenia do rejestru zawsze, gdy podmiot powierzający pracę był karany w związku z powierzeniem pracy cudzoziemcom, tj. dopuścił się przestępstw lub poważnych naruszeń przepisów w zakresie zatrudniania cudzoziemców lub niektórych przepisów Kodeksu Karnego. Taka odmowa może nastąpić także jeżeli z okoliczności wynika, że:

oświadczenie jest składane dla pozoru albo będzie wykorzystane przez cudzoziemca w celu innym niż praca deklarowana w oświadczeniu lub
podmiot powierzający pracę nie dopełnia obowiązków związanych z prowadzeniem działalności lub powierzaniem pracy w szczególności, m.in.: nie posiada środków na pokrycie zobowiązań wynikających z powierzenia pracy, nie prowadzi działalności uzasadniającej powierzenie pracy, zalega z odprowadzaniem składek m.in. na ubezpieczenie społeczne, zalega z uiszczeniem podatków.

W przypadku decyzji odmownej, pracodawca ma możliwość odwołania się do organu drugiej instancji – ministra właściwego do spraw pracy, czyli Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Krok 3. Gdy oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi zostało wpisane do ewidencji oświadczeń, wówczas pracodawca powinien przesłać oryginał oświadczenia do cudzoziemca, którego chce zatrudnić, by ten wyrobił na jego podstawie w swoim ojczystym kraju w polskim konsulacie wizę 05a umożliwiającą legalny wjazd i pobyt w Polsce.

Ważne! Cudzoziemiec zasadniczo musi posiadać tytuł pobytowy pozwalający na pracę. Przy ruchu bezwizowym legalny pobyt cudzoziemca w Polsce (łącznie z pobytem na terytorium innych państw obszaru Schengen) może wynieść maksymalnie 90 dni w ciągu każdego 180-dniowego okresu. Z tego powodu, jeśli pracodawca zatrudnia na podstawie procedury oświadczeniowej obcokrajowca już przebywającego w Polsce w tzw. ruchu bezwizowym, wówczas zatrudniony zawczasu musi zadbać o legalność swego pobytu po upływie 90 dni. W tym celu – zanim upłynie ww. okres – może wystąpić do urzędu wojewódzkiego np. o zezwolenie na pobyt czasowy.

Pamiętajmy, że gdy wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy został złożony w trakcie legalnego pobytu cudzoziemca i wniosek ten nie zawierał braków formalnych lub braki formalne zostały uzupełnione w terminie, wojewoda zamieszcza w dokumencie podróży cudzoziemca (np. w paszporcie) odcisk stempla, który potwierdza złożenie wniosku. Pobyt cudzoziemca uważa się za legalny od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy stanie się ostateczna.

Istnieje też inna opcja legalizacji pobytu cudzoziemca po 90. dniach „bezwizowego” przebywania w Polsce – obcokrajowiec z upływem 90. dnia wraca do swej ojczyzny i na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy uzyskanego przez pracodawcę wyrabia wizę 05a w polskim konsulacie, by móc z nią wrócić na teren RP i pracować do końca okresu ważności oświadczenia (w takim przypadku polski pracodawca może zawczasu przewidzieć konieczność wyjazdu z Polski obcokrajowca w celu uzyskania wizy i w związku z tym może w oświadczeniu o powierzeniu pracy uwzględnić przerwę w zatrudnieniu na czas załatwiania wizy).

Krok 4. Pracodawca, którego oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi zostało wpisane do ewidencji oświadczeń, jest zobligowany do poinformowania PUP na piśmie o podjęciu (najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy) lub niepodjęciu (w terminie 7 dni od daty rozpoczęcia pracy wskazanej w oświadczeniu) pracy przez cudzoziemca.

Ważne! Przed powierzeniem pracy cudzoziemcowi należy sprawdzić, czy posiada on ważny dokument uprawniający do pobytu w Polsce. Trzeba zrobić kopię tego dokumentu i przechowywać go do zakończenia pracy przez cudzoziemca.

Ponadto podmiot zatrudniający ma w obowiązku:

zawrzeć umowę pisemną z cudzoziemcem, a wcześniej przedstawić mu jej tłumaczenie na język zrozumiały dla cudzoziemca zgodnie z warunkami określonymi w oświadczeniu (w umowie trzeba uwzględnić warunki zawarte w oświadczeniu);
przestrzegać wszystkich obowiązków wynikających z powierzania pracy, takich samych jak w przypadku polskich obywateli.

Kontynuacja pracy cudzoziemca, który pracował na podstawie oświadczenia

Gdy po upływie 3 miesięcy pracy obcokrajowca w ramach procedury oświadczeniowej pracodawca chce kontynuować z nim współpracę w oparciu o umowę o pracę i na warunkach nie gorszych niż określone w oświadczeniu, wówczas może złożyć do wojewody wniosek o wydanie zezwolenia na pracę (lub cudzoziemiec wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt i pracę). Zezwolenie takie wydawane jest z pominięciem tzw. testu rynku pracy. W takim przypadku cudzoziemiec będzie miał prawo legalnie wykonywać pracę na rzecz ww. pracodawcy w okresie oczekiwania na decyzję w sprawie zezwolenia.

Ważne! Z powyższego rozwiązania można korzystać tylko wtedy, gdy przed złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia praca cudzoziemca na rzecz ww. podmiotu na podstawie oświadczenia (zarejestrowanego przez ww. podmiot) była wykonywana na podstawie umowy o pracę.

Zezwolenie na pracę sezonową

Zezwolenie oznaczone jest literą „S”, a otrzymać je można dla obywateli wszystkich państw trzecich (tj. krajów spoza obszaru UE/EOG i Szwajcarii). Dokument ten należy uzyskać dla cudzoziemca, jeśli będzie on świadczył pracę w ramach rodzajów działalności gospodarczej według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), z którymi przepisy prawa łączą wykonywanie pracy sezonowej. Są to wybrane rodzaje działalności w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, a także zakwaterowania i usług gastronomicznych (w tym restauracje i ruchome placówki gastronomiczne). Zostały one wskazane w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 8 grudnia 2017 r. w sprawie podklas działalności według klasyfikacji PKD, w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca.

Pełny i aktualny wykaz podklas działalności według polskiej klasyfikacji działalności (PKD), w których wydaje się zezwolenia na pracę sezonową dla cudzoziemców, przedstawiliśmy w artykule: Od 25 września 2018 r. mniej działalności objętych zezwoleniem na pracę sezonową.

Zezwolenie na pracę sezonową cudzoziemca jest wydawane na wniosek podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi. Decyzję wydaje starosta właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania pracodawcy.

Poniżej najważniejsze informacje dotyczące opisywanego zezwolenia:

Pracodawca składa wniosek o wydanie zezwolenia na pracę sezonową w powiatowym urzędzie pracy (PUP) właściwym ze względu na swoją siedzibę lub miejsce zamieszkania (siedziba dotyczy osoby prawnej, np. przedsiębiorstwa, a miejsce zamieszkanie osoby fizycznej);
We wniosku pracodawca określa, m.in. proponowane wynagrodzenie cudzoziemca, wymiar czasu pracy albo liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu, rodzaj umowy będącej podstawą wykonywania pracy oraz okres ważności zezwolenia. Składając wniosek pracodawca dołącza również dowód dokonania wpłaty w wysokości 30 zł;
Jeżeli zezwolenie typu S dotyczy obywatela innego kraju niż Armenia, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Rosja lub Ukraina, do wniosku należy dołączyć informację dot. wyniku tzw. testu rynku pracy, tj. informacji starosty, właściwego ze względu na główne miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy. W przypadku gdy specyfika pracy wykonywanej przez cudzoziemca nie pozwala na wskazanie głównego miejsca jej wykonywania, informację, o której mowa powyżej, wydaje starosta właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemców;
Zezwolenie na pracę sezonową wydaje się, jeżeli wysokość wynagrodzenia, która będzie określona w umowie z cudzoziemcem, nie będzie niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących w tym samym wymiarze czasu pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku;
Zezwolenie na pracę sezonową jest wydawane dla określonego cudzoziemca. W treści tego zezwolenia określone są: podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, najniższe wynagrodzenie cudzoziemca, wymiar czasu pracy albo liczba godzin pracy w tygodniu lub miesiącu, rodzaj umowy będącej podstawą wykonywania pracy oraz okres ważności zezwolenia. Jeżeli zezwolenie dotyczy pracy cudzoziemca w charakterze pracownika tymczasowego, w zezwoleniu na pracę jest określany także pracodawca użytkownik.
W okresie ważności zezwolenia na pracę sezonową możliwe jest wykonywanie każdej pracy sezonowej, a nie tylko tej wskazanej w zezwoleniu;
Okres ważności zezwolenia na pracę sezonową:
- Zezwolenie na pracę sezonową wydaje się na okres nie dłuższy niż 9 miesięcy w roku kalendarzowym;
- W przypadku cudzoziemca, który wjechał na terytorium RP na podstawie wizy wydanej w celu wykonywania pracy sezonowej lub w ramach ruchu bezwizowego w związku z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę sezonową wpisanym do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej, jest liczony od dnia pierwszego wjazdu cudzoziemca do strefy Schengen;
- W przypadku cudzoziemców, którzy wjechali w celu innym niż praca sezonowa zezwolenie może być wydane na okres legalnego pobytu nie dłuższy niż 9 miesięcy. Okres ten liczony jest łącznie z okresami wskazanymi w poprzednio wydanych zezwoleniach na pracę sezonową dla tego cudzoziemca.

Różne ścieżki postępowania – w zależności od tego, czy cudzoziemiec jest już w Polsce, czy dopiero zamierza wjechać w celu pracy sezonowej

Postępowanie różni się w zależności od tego, czy cudzoziemiec jest już w Polsce i posiada tytuł pobytowy umożliwiający wykonywanie pracy w Polsce (np. wizę z wyjątkiem wiz wydanych w celach: turystycznym (01), korzystania z ochrony czasowej (20) lub przyjazdu ze względów humanitarnych (21), przebywanie w ruchu bezwizowym, ale wjechał w innym celu niż praca sezonowa), czy dopiero będzie ubiegał się o wjazd do Polski – na podstawie wizy w celu wykonywania pracy sezonowej, bądź w ramach ruchu bezwizowego w związku z pracą sezonową.

Wydanie zezwolenia na pracę sezonową dla cudzoziemca przebywającego w Polsce

Pracodawca składa wniosek o wydanie zezwolenia na pracę sezonową do Starosty (PUP)
+ wnosi opłatę 30 zł
+ załącza informację starosty – tzw. test rynku pracy (nie wymagana dla obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy)
+ załącza oświadczenie o niekaralności
i inne.
PUP sprawdza prawidłowość wniosku, czy są dołączone wszystkie wymagane dokumenty, a także czy są spełnione warunki wydania zezwolenia na pracę sezonową, określone w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
Starosta wydaje zezwolenie na pracę sezonową lub odmawia wydania zezwolenia na pracę sezonową.

Wydanie zezwolenia na pracę sezonową dla cudzoziemca przebywającego poza granicami Polski

Pracodawca składa wniosek o wydanie zezwolenia na pracę sezonową do Starosty (PUP)
+ wnosi opłatę 30 zł
+ załącza informację starosty – tzw. test rynku pracy (nie wymagana dla obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy)
+ załącza oświadczenie o niekaralności
i inne
PUP sprawdza prawidłowość wniosku oraz czy są dołączone wszystkie wymagane dokumenty, a także czy są spełnione warunki wydania zezwolenia na pracę sezonową, określone w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.
PUP wpisuje wniosek do ewidencji wniosków ws. pracy sezonowej lub Starosta odmawia wydania zezwolenia na pracę sezonową.
Pracodawca otrzymuje zaświadczenie o wpisie do ewidencji wniosków ws. pracy sezonowej.
Na podstawie zaświadczenia o wpisie cudzoziemiec stara się o wizę (u konsula) i po jej otrzymaniu wjeżdża do Polski.
Pracodawca składa w PUP oświadczenie o zgłoszeniu się cudzoziemca + kopię wymaganych stron paszportu cudzoziemca.
Starosta wydaje zezwolenie na pracę sezonową (jeśli brak jest dodatkowych powodów do odmowy).

O zezwoleniu na prace sezonowe pisaliśmy również we wpisie zatytułowanym: Jak zatrudniać Ukraińców i innych cudzoziemców w rolnictwie (gospodarstwie rolnym).

Planowane zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców

Jak wynika z sygnałów płynących z resortu pracy, jego przedstawiciele pracują nad zmianami regulującymi pracę i pobyt cudzoziemców w Polsce, szczególnie w zakresie proceduralnych ułatwień dla pracowników z państw trzecich w tym przede wszystkim z Ukrainy, Białorusi, Rosji, Mołdawii, Gruzji i z Armenii.

Przypomnijmy w tym miejscu, że ministerstwo pracy chcąc zastąpić obecną ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy nowymi regulacjami, już w 2018 r. przygotowało projekt ustawy o rynku pracy (projekt z dnia 29 czerwca 2018 r.), której przepisy miałyby być dostosowane do współczesnych realiów. Proponowane rozwiązania dotykały m.in. zagadnień związanych z zatrudnianiem cudzoziemców, a zmiany w tym zakresie przewidywały wprowadzenie kilka nowości oraz szereg regulacji doprecyzowujących aktualnie obowiązujące zasady. Niestety, w związku z licznie zgłoszonymi do projektu uwagami, MRPiPS zawiesiło nad nim prace. Projekt zniknął nie tylko ze stron resortu pracy, ale również Rządowego Centrum Legislacji, co jest sytuacją rzadko spotykaną.

Co ważne, aktualnie procedowany jest projekt rozporządzenia (z 2 grudnia 2019 r.) Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie podklas działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca.

Przewiduje on m.in.:

możliwość uzyskania zezwoleń umożliwiających powierzenie pracy w sposób ciągły przez okres do 3 lat, co w konsekwencji zmniejszyć ma liczbę rozpatrywanych wniosków o zezwolenie na pracę sezonową;
wyłączenie z regulacji dotyczących pracy sezonowej określonych kategorii działalności rolniczej – i tak w podklasie PKD 01.13.Z, 01.19.Z oraz 01.30.Z zaproponowano ogólne sformułowanie z wyłączeniem działalności prowadzonych pod osłonami w cyklu całorocznym, co oznacza, iż wyłączenie obejmie prace całoroczne przy uprawach prowadzonych w obiektach zamkniętych, niezależnie od rytmu pór roku. Obowiązek uzyskiwania pozwolenia sezonowego ma nie obejmować również podklasy 01.41.Z (chów i hodowla bydła mlecznego), 01.42.Z (chów i hodowla pozostałego bydła i bawołów), 01.43.Z (chów i hodowla koni i pozostałych zwierząt koniowatych), a także większości działalności ujętych w podklasie 01.62.Z (działalność usługowa wspomagająca chów i hodowlę zwierząt gospodarskich), gdzie pozostawione zostaną jedynie usługi związane z chowem i hodowlą owiec i kóz – ze względu na sezonowe nasilenie prac w okresie wypasów stad i strzyżenia owiec.

Ww. rozporządzenie ma wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Rozliczanie cudzoziemców w 2020 r.

Składki ZUS

Przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w zakresie podlegania ubezpieczeniom społecznym nie uzależniają objęcia ubezpieczeniami od posiadanego obywatelstwa, miejsca zamieszkania czy pobytu jak również od tego przez jaki czas praca jest świadczona. Natomiast istotnym jest fakt zawarcia z polskim podmiotem np. stosunku pracy czy innej umowy rodzącej zgodnie z przepisami obowiązek ubezpieczeń społecznych, w tym umowy zlecenia oraz wykonywanie pracy w ramach tych umów na obszarze Polski.

Jedynie przepisy wewnątrzunijne lub ratyfikowana umowa międzynarodowa, jako prawo nadrzędne, może wykluczyć zastosowanie polskich przepisów w zakresie ubezpieczeń społecznych.

Sprawdź nowatorski i użyteczny kalkulator do rozliczania wynagrodzeń i innych świadczeń wypłacanych / przyznawanych obcokrajowcom:

🧮 Kalkulator Online – Kalkulator wynagrodzeń – rozliczanie podatkowo-składkowe cudzoziemców
Jak rozliczać świadczenia wypłacane / przyznawane cudzoziemcom?

➪ Kliknij i Sprawdź

Podatek

Dochody uzyskane przez obcokrajowca z tytułu umowy o pracę zawartej z polskim pracodawcą (i wykonywanej na terenie RP), podlegają opodatkowaniu w Polsce. Reguły opodatkowania są tutaj zatem takie same jak w stosunku do polskich pracowników.

Obywatel obcego kraju, który nie posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) i nie udokumentuje swojej zagranicznej rezydencji podatkowej odpowiednim certyfikatem rezydencji, od wynagrodzenia otrzymywanego za umowę cywilnoprawną wykonywaną na obszarze naszego kraju powinien mieć pobierany przez polskiego płatnika zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 20% (na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT), ale wyłącznie do 183 dnia „polskiego pobytu” w roku podatkowym.

Po przekroczeniu 183 dni pobytu w roku podatkowym, polski pracodawca powinien zacząć pobierać podatek na zasadach ogólnych (czyli zaliczki podatkowe).

Pamiętajmy, że gdy obcokrajowiec dostarczy zagraniczny certyfikat rezydencji, wówczas należy zastosować postanowienia właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Uzyskanie ww. certyfikatu daje prawo do:

zastosowania stawki podatku wynikającego z właściwej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub
niezapłacenia podatku zgodnie z postanowieniami wspomnianej umowy.

Zaznaczmy, że do zatrudnionych w Polsce cudzoziemców ma zastosowanie również obowiązująca od 1 sierpnia 2019 r. ulga o nazwie „zerowy PIT”, jednak tylko wtedy, jeśli:

spełniają warunki do tej ulgi wskazane w ustawie o PIT oraz ustawie z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (jednym z tych warunków w 2019 r. jest złożenie płatnikowi oświadczenia o spełnianiu przesłanek do korzystania z „zerowego PIT”) oraz
podlegają w naszym kraju opodatkowaniu na zasadach ogólnych (czyli wg skali podatkowej) a zatem chodzi tu o obcokrajowców, którzy zatrudnieni są w ramach stosunku pracy albo są polskimi rezydentami podatkowymi w sytuacji, gdy pracują w ramach umowy zlecenia.

„Zerowy PIT” nie ma więc zastosowania do cudzoziemców – nierezydentów, którzy są w Polsce opodatkowywani w sposób zryczałtowany. A zatem przykładowo obcokrajowcy pracujący na podstawie umowy zlecenia przebywający w danym roku na terenie RP do 183 dni oraz nieposiadający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych), od wynagrodzenia których naliczany jest 20-procentowy podatek zryczałtowany, nie mogą być objęci przedmiotowy wyłączeniem podatkowym.

Szerzej o kwestiach podatkowo-składkowych związanych z rozliczaniem cudzoziemców pisaliśmy m.in. w następujących artykułach:

Jak rozliczać podatek od cudzoziemców (również z uwzględnieniem zwolnienia „zerowy PIT”)

Podatek i ZUS od cudzoziemca zatrudnionego na umowę o pracę / zlecenie (1)

Podatek i ZUS od cudzoziemca zatrudnionego na umowę o pracę / zlecenie (2)

Składki ZUS i podatek od zakwaterowania zatrudnionych cudzoziemców

Jak ustalać rezydencję podatkową cudzoziemców

Umowa zlecenia z obywatelem Ukrainy a składki ZUS